اگر پرورش خلاقیت در کودکان از سنین اولیه موردتوجه قرار بگیرد، تاثیر زیادی در افزایش اعتماد به‌نفس و سایر مهارتی‌های رشدی کودک خواهد گذاشت. یکی از روش‌های موثر برای پرورش تفکر خلاقانه، رفتن کودک به مهد کودک خلاق است.
پیدا کردن مهدکودک‌هایی با این عنوان شاید چندان ساده نباشد، زیرا آنچه این مراکز را از سایر مهدهای مشابه متمایز می‌کند، نحوهٔ فعالیت آن‌ها با کودکان است. با اطلاع کافی از ویژگی‌های مهدکودک‌های خلاق می‌توانید، این مراکز را ساده‌تر پیدا کنید و نقش بزرگی در رشد تفکر خلاق کودک خود داشته باشید.
در این مقاله ضمن معرفی ویژگی‌های مهد کودک خلاق، نقش آن را در رشد خلاقیت کودکان بررسی می‌کنیم و چند بازی ساده و کاربردی را به شما معرفی خواهیم کرد.
مهد کودک خلاق چیست؟
در زمان مراجعه به مهدکودک‌ها، شاید روی سر در آن‌ها جایی با عنوان مهد کودک خلاق مشاهده نکنید. با این حال این مراکز تمام فعالیت‌های خود اعم از بازی و سرگرمی را بر مبنای افزایش تفکر خلاقانه و رشد خلاقیت کودکان قرار می‌دهند.
در نتیجه برای ثبت‌نام کودک خود در چنین مهدهایی قبل از هر چیز باید با نحوهٔ فعالیت آن‌ها و نوع بازی‌های و روش‌های آموزشی آشنا شوید. چرا که مهدها مهارت‌ها و توانایی‌های کودکان را افزایش داده و باعث می‌شوند کودک آماده ورود به مدرسه شود.
عموم افراد فکر می‌کنند که آمادگی برای مدرسه با توانایی کودک در شمارش، نوشتن و دانستن الفبا تعریف می‌شود؛ در حالی که این آمادگی، تمرکز بر رشد اجتماعی و عاطفی کودک، و یادگیری این مهارت‌هاست.
به همین منظور توصیه می‌شود کودک حداقل ۲۰ ساعت در هفته به مهدکودک برود تا بتواند مهارت‌های رشد و یادگیری را به‌دست آورد.
در مهد کودک خلاق، قرار است کودکان از طریق بازی و سرگرمی آموزش ببینند و هنگامی‌که به سن مدرسه رسیدند، آن را تجربه کنند. روزهای پیش از دبستان بهترین روزهای کودک شماست، زیرا به او اجازه می‌دهد معنای اجتماعی شدن و ارتباط با دیگران را درک کرده و از این طریق به رشد مهارت‌های خود کمک کند.
چگونه مهد کودک خلاق را پیدا کنیم؟
سوالی که ممکن است، مطرح شود این است که چگونه یک مهدکودک خوب برای فرزند خود انتخاب کنید؟
در ادامه چند روش برای انتخاب یک مهدکودک خلاقانه معرفی می‌کنیم.
شهرت خوب مهدکودک
طبیعتاً، شما مهدکودکی که در برخورد با بچه‌ها یا از نظر امنیتی چندان خوشنام نیست را برای کودک خود انتخاب نمی‌کنید.
برای پیدا کردن مهد کودک خلاق می‌توانید از سایر والدین کمک بگیرید و در مورد فاکتورهای مختلفی که در مهد وجود دارد از آن‌ها پرس‌وجو کنید. مواردی مانند روش‌های یادگیری، انواع بازی‌ها، روش برخورد با کودکان، تخصص مربیان، امنیت مهد و غیره.
داشتن فضای دوستانه و سرگرم‌کننده
فضای مهدکودک از نظر طراحی و بازی‌هایی که در آن وجود دارند، بیشترین تأثیر را روی فرزند شما می‌گذارد. به همین‌خاطر هنگامی که برای ثبت‌نام مراجعه می‌کنید، به طراحی داخلی آن توجه کرده و امکانات مختلف در آنجا را بررسی کنید.
ضمن اینکه نظر کودک خود را در مورد محیط آنجا بپرسید. همچنین می‌توانید با صحبت با مربیان و والدینی که بچه‌های خود را به این مهد آورده‌اند، صحبت کنید. در مهدکودک گشتی بزنید و سپس تصمیم بگیرید.
حضور مربیان شاد و متخصص
مربیان در واقع مادر دوم فرزند شما هستند. بنابراین، هنگامی‌که در مورد مهدکودک تصمیم می‌گیرید، مربیان را به‌خوبی بررسی کنید؛ آن‌ها باید باتجربه، خلاق و مودب و با کودکان مهربان باشند. همچنین نحوهٔ رفتار با کودکان کوچکتر را بدانند.
روش یادگیری فعال
حتماً شما نمی‌خواهید که زمانی که فرزندتان را به یک مهدکودک خوب می‌فرستید، فقط کاغذ و قلم به‌دست گیرد و نقاشی بکشد یا کاردستی درست کند!
یادگیری فعال بهترین روش یادگیری برای کودکان است که علاوه‌بر افزایش خلاقیت به آن‌ها اجازه می‌دهد همه چیز را به‌صورت عملی تجربه کنند و با کشف جهان خود، مفاهیم را بیاموزند.
ویژگی های مهد کودک خلاق
پس از آشنایی با روش‌هایی که به شما کمک می‌کند تا یک مهدکودک مناسب برای کودک خود انتخاب کنید، حالا باید با ویژگی‌های مهد کودک خلاق آشنا شوید.
مهدهای خلاق تمرکز خود را بر آموزش‌های مبتنی بر پرورش تفکر خلاقانه می‌گذارند. روش‌های آموزشی در این مراکز عموماً در قالب بازی و سرگرمی‌ست.
برنامه آموزشی این مهد کودک‌ها با یکدیگر متفاوت است ولی اغلب آن‌ها از موارد زیر برای پرورش خلاقیت در کودکان استفاده می‌کنند که باعث سرگرم شدن آن‌ها از طریق هنرهای زیر می‌شود:
- قصه‌گویی و قصه‌خوانی
- ساخت کاردستی با مواد بازیافتی
- نمایش‌های عروسکی و عروسک‌گردانی
- موسیقی
- نقاشی با ابزارهای مختلف و همچنین دست
علاوه بر خلاقیت، مهارت‌های زیادی از طریق هنر تقویت می‌شود. کلاس‌های هنری مهدکودک موارد زیر را به کودکان آموزش می‌دهد:
- خلاقیت
- تفکر انتقادی
- حل مسئله و آشنایی با روش‌های آن
- مفاهیم هنری
در این مهد کودک‌ها نوع بازی کردن با کودکان هم متفاوت است و مربیان سعی می‌کنند از بازی‌هایی استفاده کنند که تفکر خلاقانه را در آن‌ها تقویت کرده و با روش یادگیری فعال ذهن آن‌ها را درگیر کنند.
در ادامه چند بازی برای رشد خلاقیت را معرفی خواهیم کرد.
بازی‌هایی برای رشد خلاقیت در کودکان
فعالیت‌های خلاقانه و تخیلی روش موثری برای یادگیری کودکان است و باعث می‌شود علاوه‌بر ذهن، تمام بدن آن‌ها را درگیر شود. در عین حال خلاقیت و نوآوری، خود را هم به صورت کلامی و هم غیرکلامی نشان دهند.
آن‌ها در بازی‌های مختلف، از تمام حواس و عضلات کوچک و بزرگ خود استفاده می‌کنند که باعث هماهنگی بخش‌های عصبی آن‌ها می‌شود.
این مساله برای کودکانی که در حال حاضر بیشتر وقت خود را در مقابل نمایشگرهای تلویزیون، کامپیوتر یا پلی استیشن می‌گذرانند، اهمیت زیادی دارد. در واقع همهٔ مفاهیمی که در حال یادگیری آن هستند به‌صورت غیر فعال است.
این کودکان به جای استفاده از تخیل، تمامی تحریکات شنیداری و بصری را به‌صورت غیرفعال دریافت می‌کنند که روش غیرموثر برای یادگیری است.
در واقع کودکان برای یادگیری فعال و عمیق نیاز دارند از علاوه‌بر ذهن بدن خود را درگیر کنند تا مهارت‌های مختلف خود را رشد دهند.
بازی‌های کاربردی برای تقویت خلاقیت در کودکان
برای تشویق کودکان خود به انجام بازی‌های تقویت کننده خلاقیت، محیط بازی امنی را برای آن‌ها فراهم کنید. فضای بازی آن‌ها باید دارای اسباب‌بازی، ابزارهای هنری و حتی صنایع دستی باشد. تمامی وسایل باید تمیز باشند. بعد از بازی هم به کودکان کمک کنید که اسباب‌بازی‌ها را به کمک شما جمع کنند و این کار را هم برای آن‌ها خیلی شاد و به‌عنوان بخشی از بازی طراحی کنید.
در ادامه چند بازی مختلف را به شما معرفی می‌کنیم که می‌توانید به عنوان ایده در مهد کودک خلاق یا خانه از آن‌ها استفاده کنید. بازی‌هایی که باعث افزایش تخیل در کودکان می‌شود. تخیل یکی از مهم‌ترین عناصر خلاقیت به‌شمار می‌رود.
1.اکتشاف فضایی
فضانوردی و کهکشان‌ها موضوعات بسیار جذاب برای بچه‌ها هستند. یادگیری در مورد فضا نه تنها می‌تواند خلاقیت کودک شما را تحریک کند، بلکه مفاهیم علمی را هم به آن‌ها آموزش می‌دهد.
از فرزندتان در مورد فضانوردان خیالی بپرسید یا از آن‌ها بخواهید داستانی درباره فضانوردی که به فضا سفر کرده، تعریف کند.
استفاده از کره سیارات مختلف و ساخت مدل منظومه شمسی یک راه عالی برای پرورش کنجکاوی کودک شما در مورد فضا هستند.
2. اجرای نمایش
از کودک خود بخواهید شخصیت کارتونی مورد علاقه‌اش را بازی کند. همچنین می‌توانید فضای شغل موردعلاقه او را بازسازی کرده و از او بخواهید تبدیل به یک پزشک، راننده یا مهندس شود.
این کار را می‌توانید با شخصیت‌های داستانی کتاب‌های مورد علاقه کودک خود هم اجرا کنید.
3. بازی‌های فکری
بازی‌های فکری معمولاً دست جمعی هستند و علاوه‌بر پرورش تفکر خلاقانه، کودک شما را اجتماعی می‌کنند. در این بازی‌ها، مهارت‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله را در کودک شما تقویت می‌شود. همچنین به آن‌ها کمک می‌کند، در یک فضای صمیمانه بتوانند، ساده‌تر دوست‌یابی کنند.
4. هماهنگی کلمه و تصویر
در این بازی چند کلمه را انتخاب و روی کارت یادداشت کنید. (در این بازی سعی کنید از کاغذ استفاده کنید و عکس‌ها را به‌صورت فیزیکی به کودک خود بدهید اما اگر می‌خواهید این بازی را روی کامپیوتر انجام دهید، از پاورپوینت استفاده کنید) سپس یک کلمه را با صدای بلند صدا بگویید و از کودک خود بخواهید تصاویر مربوط به آن کلمه را انتخاب کند.
این بازی به کودک شما کمک می‌کند تا نام چیزهای مختلف را یاد بگیرد و آن‌ها را به خاطر بسپارد. همچنین، ارتباط بین کلمات و تصاویر را درک کند.
5. پیدا کردن اشیای پنهان شده
کودکان عاشق جستجو هستند زیرا ذات بسیار کنجکاوی دارند. پس مطمئن باشید که برای کودک شما سرگرم‌کننده است که به دنبال اشیای پنهان در خانه بگردد.
از کودک نوپای خود بخواهید، چند آیتم آبی که در اتاقش پنهان شده است را پیدا کند. بعد بازی را به‌صورت پیشرفته‌تر طراحی کنید. مثلاً از او بخواهید چند آیتم موضوعی را پیدا کند.
6. اسم گذاشتن برای ابرها
ابرها یکی از جذاب‌ترین و ساده‌ترین عناصری هستند که برای بازی خلاقانه با کودکان می‌توانید از آن استفاده کنید. به فضای باز بروید و سعی کنید از تخیل فرزند خود کمک بگیرید و شکل حیوانات یا اشیای مختلف را در آن‌ها پیدا کنید. این فعالیت تخیل را در کودک شما تحریک می کند زیرا یک بازی فکری بصری است.
سخن پایانی
- مهد کودک خلاق با استفاده از روش‌های آموزشی فعال باعث افزایش مهارت‌های مختلف و بهبود اعتمادبه‌نفس در آن‌ها می‌شود.
- در این مراکز کلاس‌ها در قالب بازی و سرگرمی برگزار شده و به کودکان کمک می‌کند با آموزش‌های عملی مفاهیم مختلف را درک کنند.
- این مهدها از روش‌های متنوعی مثل برگزاری کارگاه نمایشی، قصه‌خوانی، ساخت کاردستی، نقاشی با ابزارهای مختلف و غیره استفاده می‌کنند.
- علاوه‌بر افزایش مهارت در مهد کودک، می‌توانید بازی‌های ساده و کاربردی را جهت رشد خلاقیت کودکان خود استفاده کنید.